گزارش
مدیریت بحران در هرمزگان حادثه خیز
با توجه به حوادث فراوان جاده‌ای، سیل و زلزله، کلنگ سایت پروازی چرخبال جمعیت هلال احمر در بندرعباس به زمین زده شد، اما همچنان این پروژه درگیر تامین اعتبار است
استان هرمزگان با ۱۰۳ کیلومتر مربع مساحت که شامل ۶۷ هزار کیلومتر مربع خشکی و ۳۱ هزار کیلومتر مربع آبی است، به طور مرتب شاهد حوادث پیش‌بینی‌نشده طبیعی و غیرطبیعی است.
از حوادث سیل و زلزله گرفته تا تصادفات جاده‌ای، آتش‌سوزی و انفجار، غرق کشتی و نجات ملوانان در آب‌های خلیج فارس و حمله ملخ‌های صحرایی از جمله مواردی است که دامن‌گیر استان شده و می‌طلبد مدیریت بحران در استان با حساسیت بیشتری به این موضوع ورود کند.
به گزارش ایرنا، اقدام‌هایی مثل آموزش نیروها و مردم عادی برای آمادگی مواجهه با حوادث احتمالی، فعال‌سازی پدافند غیرعامل، تجهیز سازمان‌های امدادی به امکانات و تجهیزات روزآمد، جلوگیری از ساخت‌وسازهای بی‌رویه در شهرها و روستا، نبود راه‌های دسترسی برای خدمات‌رسانی و ایجاد سایت دائمی پرواز چرخبال در هرمزگان تنها بخشی از انتظارات مردم است.
چرخبال، هر ۱۵ روز یک‌بار
جمعیت هلال احمر هرمزگان برای ایام نوروز آن هم به صورت نوبتی با استان بوشهر چرخبال در اختیار دارد که هر ۱۵ روز یک‌بار نوبت هرمزگان می‌شود، در حالی که حادثه خبر نمی‌کند و گاه اتفاق افتاده که در هنگام وقوع حوادث، چرخبال در بوشهر مستقر بوده است.
در حادثه تصادف زائران مینابی، چرخبال نیروی دریایی ارتش برای انتقال مصدومان به محل حادثه اعزام شد، در حالی که انتظار می‌رفت هلال احمر در این زمینه پیش‌قدم شود.
با توجه به حوادث فراوان جاده‌ای و همچنین سیل و زلزله در سال‌های گذشته، کلنگ سایت پروازی چرخبال جمعیت هلال احمر در فرودگاه بین‌المللی بندرعباس به زمین زده شد، اما تا این لحظه، برای تامین اعتبار بلاتکلیف مانده است.
تصادف‌‌های جاده‌ای و چرخبال امدادی
حوادث ناشی از تصادف خودرو و یا گاه موتورسیکلت در جاده‌های استان یکی از مشکلات پیش روی مردم هرمزگان است. فاصله از محل حادثه تا بیمارستان و مراکز درمانی طولانی است و جاده‌ها کشش و سرعت لازم را برای رساندن مصدومان ندارند.
در ۲ سال گذشته، خودرو حامل دانش‌آموزان هرمزگان در داراب فارس و تصادف اتوبوس زائران کربلای معلا از میناب، که اخیرا در حوالی حاجی‌آباد با گاردریل برخورد کرد، یکی دیگر از حوادث جاده‌ای هرمزگان است.
زلزله و سیلاب
هرمزگان در چند سال اخیر زلزله‌های بالای ۴ ریشتر داشته است. از آنجا که در طول ماه چندین بار شاهد زلزله‌های ۳ ریشتر به بالا هستیم، می‌توان این استان جنوبی را یکی از استان‌های زلزله‌خیز کشور دانست. این در حالی است که زیرساخت‌های لازم برای مهار و مقابله با آن یا فراهم نیست یا محدود است.
یکی از این امکانات مهم سایت پروازی چرخبال و آمبولانس‌های دریایی برای جابه‌جایی سریع مصدومان است. سیلاب دومین حادثه طبیعی در هرمزگان است. طغیان رودخانه‌های فصلی تاکنون باعث غرق شدن برخی شهروندان در این رودخانه‌ها و آب‌بردگی خودرو و همچنین خسارت به تاسیسات شهری و روستایی و کشاورزی شده است.
اقداماتی نظیر روان‌سازی رودخانه‌های سیلابی و برداشتن موانع مسیر مسیل و همچنین پاک‌سازی خورهای شهری برای مهار این حوادث اجتناب‌ناپذیر است.
مدیر کل مدیریت بحران استانداری در این‌باره می‌گوید: این استان تنوع حوادث دارد و ما به طور مرتب شاهد زلزله هستیم و یه همین دلیل، در زمره استان‌های زلزله‌خیز کشور قرار داریم. «علیرضا صفا اسینی» افزود: ما شاهد زلزله‌های بالای ۴ ریشتر نیز بوده‌ایم که به دلیل آمادگی مردم و گروه‌های امدادی، تلفات انسانی کم بوده، اما شاهد تخریب، ترک‌خوردگی و خسارت‌هایی به منازل مسکونی به‌ویژه خانه‌های قدیمی بوده‌ایم.
حوادث دریایی و گستردگی مرز
گستردگی مرز دریایی هرمزگان و ۱۴ جزیره مسکونی، تجاری، نفتی و زیستی، ۷۱ بندر تجاری و صیادی و همچنین رفت و آمد هزاران نفر با کشتی‌های تجاری و مسافری حوادثی رقم زده است.
نمونه آن غرق شدن شناور در محدوده جزیره هرمز و جان باختن ۱۶ مسافر است که در خاطره‌ها باقی مانده. در اواخر سال گذشته، یک فروند کشتی کانتینری خارجی در یکی از پست‌های بندر شهید رجایی غرق شد. تمام بار این کشتی به دریا ریخت و ۱۴ ملوان آن با کمک مرکز امداد و نجات بندر نجات یافتند.
مدیر کل بنادر و دریانوردی هرمزگان در همان زمان اعلام کرد: به دنبال واژگونی یک فروند کشتی تجاری در اسکله ۲۴ بندر شهید رجایی، تیم مقابله با آلودگی زیست‌محیطی در این بندر مستقر شد.
حوادث شهری
بندرعباس مرکز استان هرمزگان با بیش از ۶۰۰ هزار نفر جمعیت به عنوان یکی از کلان‌شهرها و مرکز اقتصادی و راهبردی استان و کشور، نیازمند تجهیز به امکانات و تجهیزات اولیه امداد و نجات در بخش آتش‌نشانی است.
ساخت‌وسازهای بی‌رویه و بی‌ضابطه شهری و بافت قدیم و فرسوده به این نگرانی آتش‌نشانان دامن می‌زند.
مجهز نبودن برخی تاسیسات، بنا‌ها و ساختمان‌های شهری به اطفای حریق از یک سو و در دسترس نبودن از سوی دیگر موجب شده که وقتی چنین حوادثی رخ می‌دهد، آتش‌نشانی به‌سختی می‌تواند آتش را خاموش کند.
یکی از این موارد آتش‌سوزی ۴ سال گذشته در بازار ستاره بندرعباس بود که به دلیل نبود فضا برای تردد خودروهای آتش‌نشانی، حریق به‌سختی مهار شد.
ملخ‌های صحرایی
از بهمن سال ۹۷ بعد از ۵ دهه، شاهد ریزش ملخ‌های صحرایی در استان هرمزگان بودیم.
این ریزش‌ها به مرحله‌ای رسید که امکان مبارزه با روش فیزیکی و شیمیایی به مرحله مساعدت مردم رسید و تا آنجا پیش رفت که فرماندار بندرعباس درخواست خرید ملخ زنده کرد.
این ملخ‌ها که از کشورهای حوزه خلیج فارس وارد شده، علاوه بر استان هرمزگان، استان‌های جنوبی، شرقی و حتی استان‌های مرکزی را هم درگیر کرده است.
با توجه به سرعت زاد و ولد آنها، حالا نسل سوم ملخ‌های صحرایی در استان جولان می‌دهند و رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اعلام کرده که ۳۰ میلیارد ریال تاکنون برای از بین بردن این آفت در استان هزینه شده است و همچنان این روند ادامه دارد.
«علی باقرزاده» اعلام کرده است که خسارت ملخ‌ها جزئی بوده و از ۱۶۰ هزار هکتار زمین کشاورزی ۳۰ هکتار آن تحت تاثیر ملخ‌های صحرایی قرار گرفته است.
امداد و نجات برای ۲ کشتی خارجی
نزدیکی به تنگه هرمز و دسترسی به آب‌های بین‌المللی وقوع برخی حوادث خارج از آب‌های کشورمان موجب می‌شود تا تیم‌های عملیاتی نجات بندری هرمزگان در گستره مرز آبی کشور به فعالیت بپردازند.
نمونه آن امداد و نجات ملوانان و خاموش کردن آتش‌سوزی ۲ فروند شناور نفتکش خارجی در ۲۵ مایلی آب‌های کشورمان در اواخرخرداد بود.
اواخر خرداد 98 یک فروند نفتکش خارجی در فاصله ۲۵ مایلی بندر جاسک واقع در مسیر بین‌المللی تردد کشتی‌ها با طول ۲۵۱ متر و محموله اتانول از ناحیه میانی بدنه شناور دچار حریق شد.
حدود ۲ ساعت بعد شناور تانکر (KOKUKA COURAGEOS) با پرچم پاناما نیز در فاصله ۳۰ مایلی بندر جاسک در مسیر بین‌المللی تردد کشتی‌ها گرفتار آتش‌سوزی شد.
در هر دو حادثه دریایی، با اقدام سریع مرکز هماهنگی جست‌و‌جو و نجات دریایی استان، مستقر در بندر شهید رجایی ۴۴ نفر دریانورد خارجی این نفتکش توسط MRCC بندر شهید رجایی نجات یافتند.
ساختمان‌های ناایمن
بندرعباس نخستین شهر کشور است که دستورالعمل ایمنی آن تهیه و ابلاغ شده و نزدیک به ۷۰ درصد آن نیز اجرا شده، اما هنوز اجرای آن در بخش‌هایی با مشکل مواجه است.
به گفته کارشناسان، ساختمان نوساز سازمان نظام مهندسی بندرعباس نیز که خود تدوین‌کننده قوانین ایمنی ساختمان است، بدون پروانه ایمنی است و به نظر می‌رسد به دلیل نگاه هزینه‌ای، توجهی به رعایت الزامات ایمنی ندارند.
به نظر می‌رسد برای برخورد با مالکان ساختمان‌های غیرایمن عمومی و الزام آنها به ایمن‌سازی، باید دستگاه قضایی به موضوع ورود کند.
اگرچه دستگاه قضایی نیز در این زمینه ملاحظات خاص خود را دارد و یکی از این ملاحظات مخالفت‌های مردمی است.
به گفته«فرجام دانش»، مدیرعامل آتش‌نشانی بندرعباس، بندرعباس با کمبود حدود ۲۰۰ شیر آتش‌نشانی مواجه است.
تامین کامل نیاز مرکز استان به شیرهای آتش‌نشانی مستلزم تخصیص اعتبارات و تجهیزات ویژه است.
